W kwietniu w ramach wspomagania rozwoju umysłowego zajmujemy się układaniem konsekwentnych serii. Zabawy prowokujące dziecko do układania przedmiotów w serie wg zasady narastania cechy, odgrywają ważną rolę w kształtowaniu umiejętności przewidywania. Trzylatek lepiej porusza się wśród przedmiotów niż w świecie słów, stąd w tworzeniu schematów umysłowych najważniejsze są dziecięce doświadczenia manipulacyjne:
- dziecko ma obejrzeć serię przedmiotów, dostrzec jej sens i po zburzeniu zechcieć samodzielnie ją odtworzyć
- dziecko powinno uważnie przyglądać się przedmiotom z serii, aby zauważyć różnice i podobieństwa
- łatwiej dziecku ustalić, co ma być następne, gdy może układać przedmioty rzędem i wielokrotnie je dopasowywać, przestawiać etc.
- gdy dziecko domyśli się, dlaczego przedmioty tworzą serię, będzie je układać szybko, gdyż przewidzi, który ma być następny.
Ważne jest, aby kierować dziecięcą uwagę na to, co ważne. Dorosły musi być więc obecny przy zabawie i w odpowiedniej chwili pokazać gestem, nazwać słowem, a czasem przesunąć przedmioty tak, aby seria była bardziej regularna. Kiedy dziecko ułoży konsekwentną serią, trzeba koniecznie okazać radość i pochwalić.
Przykłady codziennych sytuacji sprzyjających dostrzeganiu konsekwentnych serii:
1. Chodzenie po schodach. Wchodząc z dzieckiem po schodach, należy zwrócić uwagę: popatrz, tu stoisz, popatrz do góry są stopnie, popatrz w dół też są stopnie (starszym dzieciom można ponumerować schodki); innym razem można z dzieckiem rytmicznie liczyć stopnie, nawet jeśli nie opanowało jeszcze liczebników - idąc po schodach, usłyszy rytm liczenia i skojarzy go z kolejnym pokonywanym stopniem.
2. W kolejce w sklepie. Stojąc do kasy sklepowej, można zwrócić uwagę dziecka na fakt, że przed nami stoją trzy osoby, my jesteśmy czwarci, za nami jest jeszcze jeden pan. Pokazać ręką poszczególne osoby i powiedzieć, ta pani jest pierwsza, druga etc. Po chwili dziecko dostrzeże, że zajmują już nie czwarte, a trzecie miejsce, potem drugie etc.
3. Pomagam w sprzątaniu. Wyjmujemy garnki z szafki i prosimy dziecko, aby zrobiło porządek w szafce układając garnki od najmniejszego do największego (może je wkładać jeden w drugi). Gestem zwracamy uwagę na układ garnków w serię i staramy się sprowokować dziecko do wypowiedzi.
Treści zawarte w tym poście, są zaczerpnięte z książki E. Gruszczyk-Kolczyńskiej i E. Zielińskiej pt. "Wspomaganie rozwoju umysłowego trzylatków i dzieci starszych wolniej rozwijających się" ss. 186-200.
